Nieuws

Artikel AssurantieMagazine5 juli 2022 AMWeb.nl

Anita Hol-Bubeck over boerenprotesten: Aangereden tractor-rijder op snelweg niet per definitie aansprakelijk

De boerenprotesten, waarbij tractors bijna dagelijks op de snelweg rijden, zijn in volle gang. Maar wat nu als er een (ernstig) ongeval plaatsvindt? Hoe zit het dan met de aansprakelijkheid bij bijvoorbeeld letselschade? AM vraagt het aan schade-autoriteit Anita Hol-Bubeck.

Twee weken geleden ontstond bij het boerenprotest op de snelweg een aanrijding tussen een tractor en een vrachtauto waarbij een van de inzittenden van de tractor ernstig gewond raakte. Volgens de politie is de toedracht van de aanrijding (nog) niet bekend. Om vast te kunnen stellen wie er eventueel aansprakelijk is, zal vast moeten komen te staan wat er precies gebeurd is. Het is niet zo dat per definitie de aansprakelijk ligt bij de tractor omdat die niet met de tractor op de snelweg mag komen. Dit stelt schade-autoriteit Anita Hol-Bubeck.

Het ongeluk vond plaats op woensdag 22 juni. Foto: ANP

“De maximumsnelheid van een tractor is 40 kilometer per uur en voor snelwegen geldt dat voertuigen minimaal 60 kilometer per uur mogen en kunnen rijden (de zogenoemde minimumconstructiesnelheid). Met een tractor mag dus niet op de snelweg worden gereden. Dat met een tractor niet op de snelweg mag worden gereden, maakt niet dat er automatisch sprake is van aansprakelijkheid van de bestuurder of de eigenaar van de tractor als er een verkeersongeval ontstaat. Als er toch met een tractor op de snelweg wordt gereden dan kan de bestuurder wel een boete krijgen omdat er sprake is van gevaarlijk of hinderlijk rijgedrag, gezien hij op een weg reed waar hij niet mocht rijden”, aldus Hol-Bubeck.

Als er toch met een tractor op de snelweg wordt gereden dan kan de bestuurder wel een boete krijgen omdat er sprake is van gevaarlijk of hinderlijk rijgedrag, gezien hij op een weg reed waar hij niet mocht rijden

Civielrecht: aansprakelijkheid

De bestuurder en of eigenaar van de tractor zou eventueel wel aansprakelijk kunnen zijn voor de schade die voortvloeit uit een verkeersongeval, maar dat is volgens de schade-expert afhankelijk van wat de oorzaak van het verkeersongeval is. “Degene die het ongeval veroorzaakt door bijvoorbeeld een stuurfout of roekeloos rijden is aansprakelijk voor de ontstane schade. Dat kan de bestuurder van de tractor zijn maar ook de bestuurder van de vrachtwagen of van een andere partij. De schadelijdende partij moet dan de onrechtmatige gedraging van die vermoedelijk aansprakelijke partij aantonen.” Als voorbeeld noemt ze een stuurfout (onrechtmatige daad art. 6:162 BW) of roekeloos rijgedrag (overtreding van art. 5 WVW Het is een ieder verboden zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd).

Het kan ook zo zijn dat de aansprakelijkheid ligt bij de bij het ongeval betrokken vrachtauto, bijvoorbeeld bij een gebrek in de vrachtauto, een stuurfout van de vrachtwagenchauffeur of roekeloos rijgedrag. Maar er kan ook nog een andere partij bij betrokken zijn geweest, zoals een andere auto waarvan de bestuurder een stuurfout maakte. “Het feit dat de tractor niet op de snelweg mag komen, maakt niet dat de bestuurder of de eigenaar per definitie aansprakelijk is. Aansprakelijkheid volgt uit het aansprakelijkheidsrecht en niet uit het strafrecht. Wie aansprakelijk is of zijn is afhankelijk van wat toedracht van het ongeval was”, concludeert Hol-Bubeck dan ook.

Dat de tractor niet op de snelweg mag komen, maakt niet dat de bestuurder of de eigenaar per definitie aansprakelijk is!

WAM-verzekering

Als de bestuurder van de tractor wel de aansprakelijke veroorzaker is (maar niet de schadelijdende inzittende is) dan zal de WAM- verzekeraar van de tractor volgens haar de schade die aan derden is veroorzaakt moeten vergoeden. Niet de schade aan de bestuurder zelf, want dat is géén schade aan derden en deze schade hoeft de WAM-verzekeraar op grond van de WAM niet te vergoeden.

“De verzekeraar kan de schade die hij aan derden vergoed heeft, op grond van zijn plicht die voortvloeit uit de WAM, eventueel verhalen op de verzekerde bestuurder en/of verzekeringnemer. Maar dat is afhankelijk van wat de exacte toedracht van de schade was en wat er in de polisvoorwaarden van de WA-verzekering van de tractor staat”, aldus Hol-Bubeck.

“Bijvoorbeeld: de inzittende van de tractor -die niet de bestuurder van de tractor was- die letselschade heeft geleden doordat de bestuurder een stuurfout maakte of opzettelijk zijn tractor voor de rijdende vrachtwagen heeft gegooid moet schadeloos gesteld worden door de WAM-verzekeraar van de tractor. De WAM-verzekeraar kan als er in de polisvoorwaarden staat dat er géén dekking is als er sprake is van ander gebruik van de tractor dan op het polisblad genoemd staat of van opzet of roekeloosheid van de bestuurder de schade eventueel verhalen op de verzekerde bestuurder of eigenaar”, besluit ze.

Persbericht 8 december 2020

Bureau DFO vroeg mij om een aantal vragen te beantwoorden over de risico's die verbonden zijn aan (illegaal) vuurwerk. De antwoorden zijn geplaatst in de Nieuwsbrief van DFO. https://www.dfobv.nl/

DFO Nieuwsbrief Actueel 8 december 2020

Waarschuw uw klanten voor risico’s illegaal vuurwerk

Wanneer we de media mogen geloven is er heel veel illegaal vuurwerk onder de mensen. Wij vroegen docent schadeverzekeringen, Anita Hol-Bubeck, wat de gevolgen zijn indien in een woning of pand het illegale vuurwerk tot ontploffing komt. Wellicht kunt u de antwoorden van Anita Hol-Bubeck gebruiken in de communicatie met uw relaties.

Woningen

Veronderstel dat een voorraadje illegaal vuurwerk op de slaapkamer van een 16-jarige bij zijn ouders wonende zoon ontploft doordat deze jongeman aan het experimenteren was met het vuurwerk. Bij deze ontploffing raken het huis van de ouders en ook diverse panden van de buren beschadigd. Wie betaalt dan deze schade?

De meeste brandverzekeraars bieden dekking en vergoeden brand- en ontploffingsschade; ook de schade door ontploffing als er géén brand ontstaat (zogenaamde koude schade).

De woonhuis- en inboedelverzekeraar van de ouders van de 16-jarige zal de schade waarschijnlijk niet vergoeden omdat er een beroep gedaan kan worden op de uitsluiting “opzet/bewuste roekeloosheid” of “merkelijke schuld van een verzekerde”.
De buren kunnen de 16-jarige aanspreken voor de schade en misschien ook wel de ouders als die van het vuurwerk bezit op de hoogte waren, maar er zal geen dekking zijn op de AVP (van de ouders) omdat er sprake is van “opzettelijk dan wel wederrechtelijk handelen” zoals in de opzetclausule omschreven staat. In zo’n geval zal de schade door het kind zelf en/of de ouders, als de ouders aansprakelijk zijn, vergoed moeten worden.

Als de buren de schade melden bij hun woonhuis- en inboedelverzekering dan zal die verzekeraar in eerste instantie de schade vergoeden en daarna proberen deze te verhalen op de 16-jarige. In principe kan de verzekeraar op grond van de Bedrijfsregeling Brandregres geen verhaal plegen op particulieren, maar als er sprake is van een misdrijf dan kan dat wel. Of verhalen lukt is maar de vraag, zoals hiervoor is aangegeven.

Bedrijfspand

Veronderstel dat er illegaal vuurwerk opgeslagen ligt in een gehuurd bedrijfspand en dat er schade aan het pand ontstaat als gevolg van ontploffing van het vuurwerk. Vergoedt de gebouwen- en inventarisverzekeraar van de verhuurder in dat geval de schade?

De verzekeraar van het pand biedt géén dekking als hij niet op de hoogte is welke goederen er opgeslagen liggen en als hij weet dat er illegaal vuurwerk wordt opgeslagen, dan biedt hij bij voorbaat al géén dekking.
De eigenaar en verhuurder van het pand kan zich - als hij niet wist wat er opgeslagen lag in het pand- proberen te beroepen op het feit dat hij niet op de hoogte was waarvoor de huurder het pand gebruikte. Dat beroep zal niet zomaar lukken, want hij heeft immers de plicht om te controleren waarvoor het pand gebruikt wordt. Dat is in gemeentelijke verordeningen vastgelegd. De verhuurder kan de schade proberen te verhalen. Op de AVB van de huurder zal géén dekking zijn op grond van de opzetuitsluiting en of de huurder het kan betalen, is maar de vraag.

Auto

Veronderstel dat een WA- en (beperkt) casco verzekerde auto van een derde schade oploopt door de ontploffing en brand in een auto met daarin opgeslagen illegaal vuurwerk, dan is er in principe wel dekking voor de schade aan deze auto van een derde op de eigen (beperkte) cascoautoverzekering. Als de auto alleen WA verzekerd is, kan worden getracht de schade op de veroorzaker te verhalen, maar of dat lukt is maar de vraag.

De cascoverzekeraar zal wel proberen het uitbetaalde bedrag te verhalen op de veroorzaker, maar of dat lukt is ook maar weer de vraag. Op een aansprakelijkheidsverzekering van de veroorzaker zal géén dekking zijn op grond van de opzetclausule en of hij het zelf kan betalen is maar de vraag. Als de casco verzekeraar het uitbetaalde bedrag niet kan verhalen, dan kan - afhankelijk van wat in de polisvoorwaarden staat - eventueel de no-claim verlaagd worden.

Conclusie

Ontstaat schade en of letsel als gevolg ontploffing van illegaal vuurwerk dan zal dit in veel gevallen niet leiden tot een uitkering uit een verzekering en zal de schade voor rekening blijven van degene die in het bezit was van het illegale vuurwerk.

Derden kunnen dan de bezitter van het illegale vuurwerk, en - afhankelijk van diens leeftijd - diens ouders, aansprakelijk stellen voor de schade die zij hebben geleden als gevolg van het tot ontploffing komen van het illegale vuurwerk. Wordt deze claim in rechte toegewezen dan kan de dader/ouders in de meeste gevallen geen beroep doen op vergoeding door een verzekeraar en zullen dader/ouders deze schade zelf moeten vergoeden.

Voor meer informatie: Auteur: Anita Hol-Bubeck

Opleidingen waarin onder andere dit soort vraagstukken worden behandeld zijn:

https://www.dfobv.nl/product/workshop-complexe-aansprakelijkheidsrisicos-zakelijk-schade/

https://www.dfobv.nl/product/opleiding-schadebehandelaar-financieel-advieskantoor/